ολογένεση

(Βιολ.). θεωρία που επεξηγεί την εξέλιξη και διατυπώθηκε από τον Ιταλό βιολόγο Ντ. Ρόζα. Κατά τον Ρόζα, το εξελικτικό μέλλον ενός είδους βρίσκεται «εν δυνάμει» μέσα στο ιδιόπλασμά του. Η λέξη ιδιόπλασμα αντιστοιχεί εδώ με τον σύγχρονο όρο γονότοπος. Σε κάποια στιγμή, η ισορροπία του ιδιοπλάσματος διαταράσσεται, οπότε το είδος διχοτομείται σε δύο άλλα είδη και αυτό σε όλη την έκταση του μητρικού είδους. Η διχοτόμηση συνεχίζεται, μέχρι το στάδιο κατά το οποίο το είδος θα αποκτήσει τελειωτική σταθερότητα ή θα εξαφανιστεί. Η θεωρία του Ρόζα προκάλεσε κατά καιρούς διάφορες συζητήσεις αλλά σήμερα δεν εμφανίζει πλέον παρά μόνο ιστορικό ενδιαφέρον.

* * *

η

βιολ. παρωχημένη σήμερα θεωρία τής βιολογικής εξέλιξης, σύμφωνα με την οποία οι ίδιοι τύποι εμφανίζονται σε διαφορετικά σημεία τού πλανήτη μας σαν να είναι η κάθε εξελικτική σειρά προγραμματισμένη και όχι απρόβλεπτη.